De Zonnewijzer - Achterhoeks Planetarium

Ga naar de inhoud
Zonnewijzer
Tussen de planetariumgebouwen in staat een zonnewijzer opgesteld met tijdvereffening. Als u een zonnewijzer bij uw tuincentrum koopt, zult u zien dat deze alles behalve de juiste tijd aanwijst. Om de juiste tijd aan te geven moet namelijk rekening worden gehouden met vier tijdafwijkingen: twee variabele tijdafwijkingen en twee vaste.

Het zwarte plaatje met de 8-vormige lus op de zonnewijzer in Toldijk corrigeert de tijd voor de twee variabele tijdafwijkingen, zodat deze zonnewijzer de exacte tijd aangeeft. Een gewone zonnewijzer loopt door het jaar heen altijd een beetje voor of achter doordat de zon niet met een constante snelheid langs de hemel beweegt. (Eigenlijk andersom: doordat de aarde niet met een constante snelheid om de zon draait.) Een tweede tijdverschil ontstaat vanwege de stand van de aardas. Om deze twee afwijkingen te compenseren is er de genoemde tijdvereffening.

Standaard wijkt de zonnewijzer ook af doordat wij in Toldijk op 6 graden oosterlengte zitten en onze kloktijd eigenlijk is afgestemd op de 15 graden meridiaan die bij Berlijn loopt. Als de zon in Berlijn om 12 uur 's middags (wintertijd) op z'n hoogste punt in het zuiden staat, duurt het nog 36 minuten voordat dit hier in Toldijk ook gebeurt. In de zomer komt daar vervolgens nog een extra uur zomertijd bij. In Toldijk staat de zon dus in de zomer om gemiddeld 13:36 uur op z'n hoogste punt in het zuiden. Dit alles levert dus twee vaste tijdafwijkingen op waarvoor elke zonnewijzer standaard gecorrigeerd wordt.
Terug naar de inhoud